خاستگاه و ضرورت حقوق بشر اسلامی آی وکیل: رییس اندیشکده مطالعات راهبردی حقوق بین الملل مرکز وکلا قوه قضاییه به مناسبت روز حقوق بشر در یادداشتی به موضوع حقوق بشر و کرامت انسانی پرداخت. به گزارش آی وکیل به نقل از مهر، مرتضی عبدی وکیل دادگستری و رییس اداره امور بین الملل و رییس اندیشکده مطالعات راهبردی حقوق بین الملل مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه در یادداشتی که در اختیار مهر گذاشت به موضوع حقوق بشر و کرامت انسانی پرداخت که در ادامه می خوانید. در جهانی که بالاتر از همیشه نام «حقوق بشر» بر زبان ها است، مظلوم ترین واژه ای که بیشترین سوءاستفاده از آن شده، همان است که باید حافظ کرامت انسان باشد. امروز، واژه «Human Rights» نه به عنوان مفهومی جهانی، بلکه به عنوان ابزاری برای تحمیل اراده قدرت های سلطه گر به جهان، خصوصاً جهان اسلام، به کار گرفته می شود. در چنین شرایطی، بزرگداشت روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی فرصتی برای باز تعریف عدالت، انسانیت و آزادی بر پایه فطرت و معنویت انسانی است؛ گفتمانی برخاسته از فرهنگ اسلام ناب که در مقابل پروژه سکولار و ابزارگرایانه غرب ایستاده است. خاستگاه و ضرورت حقوق بشر اسلامی در سال ۱۹۹۰، سازمان همکاری اسلامی (OIC) در واکنش به تفسیر یک جانبه گرایانه و سکولار غرب از حقوق بشر، اعلامیه حقوق بشر اسلامی قاهره را منتشر کرد؛ سندی که بر ک رامت ذاتی انسان به عنوان خلیفه الله تاکید دارد و حقوق بشر را نه فقط در بُعد فردی و عرفی، بلکه در قالب مسئولیت، اخلاق، تعهد در مقابل خداوند و ارزش های دینی تعریف می کند. در این اعلامیه، نهاد خانواده، حجاب، امر به معروف، نفی سلطه و پای بندی به شریعت اسلامی از حقوق بنیادین انسان محسوب شده و برخلاف اعلامیه جهانی ۱۹۴۸، با اصالت فردگرایی سکولار و نسبی گرایی ارزشی مخالفت می شود. این تفاوت گفتمانی، نه فقط نشانه تضاد نیست، بلکه بیان کننده تنوع تمدنی و معرفتی در تعریف کرامت انسان است؛ امری که در حقوق بین الملل معاصر نیز تحت عنوان «Pluralism in Human Rights» مورد توجه قرار گرفته است. حقوق بشر در نظام جمهوری اسلامی ایران در جمهوری اسلامی ایران، اصل کرامت انسانی فقط یک شعار سیاسی نیست، بلکه مبنایی اساسی برای قانون گذاری، قضاوت و سیاستگذاری محسوب می شود؛ چنان که اصول گوناگون قانون اساسی، همچون اصول ۳، ۲۰، ۲۳، ۳۲ تا ۳۹، ۱۵۴ و ۱۵۶، حقوق گسترده ای را نه فقط برای آحاد ملت، بلکه برای مستضعفان جهان به رسمیت شناخته اند. همچنین، منشور حقوق شهروندی مصوب سال ۱۳۹۵ که بر پایه مبانی اسلامی تدوین شده، بر حقوقی نظیر آموزش، سلامت، محیط زیست، حریم خصوصی و منع تبعیض تاکید دارد. تأسیس ستاد حقوق بشر قوه قضائیه با هدف شفاف سازی، رویارویی با وارونه نمایی ها و مستندسازی حقوق بشر اسلامی، و نیز نهادینه شدن اصل دفاع از مظلومان و مقاومت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به عنوان رکن حقوق بشر اسلامی، از دیگر مؤلفه های اثبات کننده جایگاه محوری کرامت انسانی در نظام جمهوری اسلامی است. جهان امروز؛ صحنه نقض سیستماتیک حقوق بشر در صورتیکه رسانه های غربی بطور روزانه جمهوری اسلامی ایران را با تکرار ادعاهایی کلیشه ای متهم می کنند، چشم خودرا بر فجایع گسترده و مستند در دیگر نقاط جهان بسته اند. در فلسطین، خصوصاً غزه، محاصره ۱۸ ساله، تخریب زیرساخت های بهداشتی و آموزشی، کشتار بالاتر از ۳۸۰۰۰ غیرنظامی در کمتر از ۹ ماه، و حملات مستقیم به امدادگران، خبرنگاران، خردسالان و بیمارستان ها، مصداق بارز نقض کنوانسیون چهارم ژنو (۱۹۴۹) و اساسنامه رم (۱۹۹۸) است؛ با این وجود، شورای امنیت سازمان ملل در سایه وتوی آمریکا حتی یک قطعنامه الزام آور صادر نکرده است. در یمن، از سال ۲۰۱۵ تاکنون، جنگی ویرانگر با حمایت کشورهای غربی و با سلاح های آمریکایی و انگلیسی ادامه دارد؛ گرسنگی اجباری، قحطی ساختاری، محاصره دریایی و هوایی، و بمباران بازارها، مدارس و مراسم عروسی، همگی از مصادیق نقض فاحش مواد ۷ و ۸ اساسنامه دیوان کیفری بین المللی اند، اما جهان بازهم در سکوت به سر می برد. همچنین، در افغانستان، عراق و سوریه، استفاده از سلاح های ممنوعه، تأسیس زندان های مخفی مانند بگرام، ابوغریب و گوانتانامو، حملات پهپادی بدون مجوز حقوقی، و ترور سردار سلیمانی در خاک کشور ثالث، نقض صریح ماده ۲ منشور ملل متحد و اصل حاکمیت دولت ها را نشان می دهد؛ با این همه، باز هم سکوت جامعه جهانی ادامه دارد. نهادهای بین المللی؛ بی طرف یا ابزار سلطه؟ امروزه، سازمان های حقوق بشری مانند شورای حقوق بشر سازمان ملل، دیوان کیفری بین المللی، کمیساریای عالی حقوق بشر، دیده بان حقوق بشر و عفو بین الملل، بجای آنکه صدای مظلومان باشند، در موارد بسیاری به ابزار رسانه ای و سیاسی قدرت های سلطه گر بدل شده اند؛ به شکلی که دسترسی نابرابر به سازوکارهای شکایت، سیاسی سازی لیست کشورهای ناقض حقوق بشر، انتخاب گزینشی مصادیق نقض، و دخالت های مکرر در امور داخلی کشورها به بهانه دفاع از حقوق بشر، همچون رفتارهای مغایر با عدالت در عملکرد این نهادها است. همچنین، چشم پوشی از نقض های فاحش در کشورهای متحد غرب، نظیر عربستان سعودی یا رژیم صهیونیستی، اعتماد جهانی به این نهادها را با چالش جدی مواجه کرده است. بر همین اساس، ضروریست که حقوقدانان مستقل از سرتاسر جهان برای اصلاح ساختارها و کارکردهای نهادهای بین المللی، تقویت اصل عدم تبعیض، و احیای عدالت جهانی به گونه ای جدی وارد عمل شوند. مسئولیت جمهوری اسلامی ایران و حقوقدانان مسلمان در این میدان، جمهوری اسلامی ایران که خودرا پرچم دار گفتمان مقاومت و کرامت انسانی می داند، دارای مسئولیتی دوگانه در حوزه داخلی و بین المللی است. در عرصه داخلی، تقویت سازوکارهای اجرائی حقوق شهروندی، پیشرفت شفافیت قضائی، افزایش مشارکت نهادهای مدنی، و تبیین حقوق بشر اسلامی برای نسل جوان با زبانی روزآمد، از وظایف اساسی شمرده می شود. در حوزه بین المللی نیز، مستندسازی جنایات ایالات متحده، رژیم صهیونیستی و هم پیمانان آنها، توسعه تعامل با سازمان های غیروابسته به غرب همچون بریکس، سازمان همکاری شانگهای و گروه ۷۷، دفاع از جبهه حقوقی کشورهای مظلوم از فلسطین تا آمریکای لاتین، و گسترش گفتمان حقوق بشر اسلامی از مسیر دیپلماسی قضائی، حقوقی و دانشگاهی، بخش مهمی از ماموریت های راهبردی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد. از شعار تا تمدن ۱۴ مرداد فقط یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه نماد نبردی گفتمانی میان دو نگاه به حقوق بشر است. از یک سو، حقوق بشر ابزاری و سلطه گر که از دل اتاق های فکر غربی بیرون آمده و در خدمت منافع قدرت های جهانی قرار دارد، و از طرف دیگر، حقوق بشر الهی، عدالت محور و توحیدی که ریشه در قرآن، سیره پیامبر اسلام (ص)، کلام امیرالمؤمنین (ع) و خون شهیدان راه مقاومت، همچون شهید حاج قاسم سلیمانی دارد. ما به عنوان جامعه حقوقی نظام اسلامی باور داریم که زمان آن فرا رسیده که با جهاد تبیین حقوقی، دیپلماسی فعال، شبکه سازی بین المللی و مستندسازی مستمر، پرچم حقیقت و کرامت انسانی را در جهانی که مملو از دروغ های به ظاهر حقوق بشری است، برافرازیم. این یادداشت با هدف آگاهی بخشی عمومی، رویارویی با تحریف مفاهیم اصیل حقوق بشر، و تبیین مسئولیت تاریخی جمهوری اسلامی ایران در نظام بین الملل، به محافل حقوقی و رسانه های داخلی و بین المللی تقدیم می شود. 1404/05/16 15:11:11 0.0 / 5 22 تگهای خبر: ابزار , جامعه , حقوق , دادگستری این مطلب آی وکیل را می پسندید؟ (0) (0) X تازه ترین مطالب مرتبط افزایش قیمت خودرو های وارداتی با رای دیوان عدالت اداری! جزییات بیانیه روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی درخواست اعدام نداریم بهمن فرزانه به اعدام محکوم شد نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۵ بعلاوه ۵