آثار تحریم ظریف از زبان یك حقوقدان
آی وكیل: یك وكیل دادگستری به بررسی آثار حقوقی تحریم وزیر خارجه كشورمان از طرف آمریكا و همین طور راهكارهای مقابله با این اقدام پرداخت.
امیرساعد وكیل در گفت و گو با ایسنا، درباره تحریم محمدجواد ظریف از طرف امریكا، اظهار داشت: تحریم وزیر امور خارجه ایران یك قسمت دیگر از سریال تكراری تحریم و فشار حداكثری امریكا بر ایران است كه جمهوری اسلامی ایران تا مدت ها صرفا تماشاچی این سریال تكراری بود و الان با رویكردها و ابتكاراتی كه بر فضای منطقه ای و بین المللی به دست گرفته است به این سریال تكراری ایالات متحده جهت های جدیدی را داده است.
وی ادامه داد: از نظر حقوقی تحریم های یكجانبه امریكا بعد از خروج این كشور از برجام با تردیدهای جدی به لحاظ مشروعیت حقوقی بین المللی روبروست.
این حقوقدان بین الملل افزود: در نگاه اول تحریم وزیر امور خارجه ایران به مدلول ممنوعیت معامله توقیف كلیه اموال و وجوه و دارایی ها و عدم اجازه سفر این مقام رسمی به خاك امریكاست.
وكیل افزود: ظاهر این تحریم ها حكایت از آن دارد كه تاثیر ملموسی تحریم امریكا بر وضعیت وزیر امور خارجه نخواهد داشت چونكه بنا بر اعلام، ایشان اموال یا دارایی خاصی در قلمرو ایالات متحده ندارد اما به لحاظ حقوقی دو نكته قابل توجه آثار جدیدی را نسبت به اقدام اخیر امریكا به وجود می آورد.
وی افزود: نخست اینكه با عنایت به اینكه ایالات متحده تلاش دارد تحریم های یك جانبه خودرا نسبت به دولت ها و اشخاص ثالث نیز تسری دهد، باید دید كه امریكا نسبت به سایر اشخاص حقیقی و حقوقی و همین طور دولت های دیگری كه در تعامل با وزیر امور خارجه ایران قرار می گیرند، چه نگاهی را اتخاذ خواهدنمود. آیا تلاش دارد در یك سیاست به صورتی همه جانبه گرایانه یا سیاست توسعه طلبانه تلاش كند تا اشخاص ثالث و دولت های ثالثی كه با وزیر امور خارجه وارد تعامل می شوند مورد مجازات و تحریم های ثانویه قرار گیرند یا خیر.
وی ادامه داد: نكته دیگر این است كه با عنایت به تحریمی كه از جانب امریكا نسبت به وزیر امورخارجه صورت گرفته است، بدین سان سفر وزیر خارجه ایران به خاك امریكا مشمول محدودیت هایی قرار می گیرد. این در شرایطی است كه بعنوان مثال وزیر خارجه كشورمان می خواهد در اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل شركت نماید و باید دید كه ایا ایالات متحده می خواهد نسبت به آقای ظریف این محدودیت را اعمال نماید یا از این محدودیت چشم پوشی كند.
این حقوقدان افزود: از نظر سیاسی این اقدام امریكا آثار روشنی دارد، به این معنا كه نمی توانیم مدعی باشیم دنبال مذاكره هستیم و به دیپلماسی اهمیت می دهیم اما رئیس دستگاه دیپلماسی كشوری را مورد تحریم قرار دهیم. به اعتبار دیگر این اقدام امریكا در خصوص تحریم وزیر امور خارجه ایران به صورتی به منزله بستن در دیپلماسی است و می تواند برای ادامه مذاكراتی كه ممكن بود بین ایران و امریكا پیش بیاید مانع ایجاد كند.
وكیل اضافه كرد: بااینكه این مساله صرفا روی كاغذ است اما این اختیار برای امریكاست و برای ورود مقاماتی كه بخواهند برای اجلاس سالیانه سازمان ملل وارد امریكا شوند و این محدودیت كاملا برمبنای مصلحت سنجی مقامات امریكا اعمال می شود.
این وكیل دادگستری تصریح كرد: در گذشته هم نسبت به یكی از نمایندگان جمهوری اسلامی ایران (آقای ابوطالبی) كه قرار بود بعنوان سفیر در سازمان ملل معرفی شود، آمریكا این محدودیت را اعمال كرد و اجازه نداد كه ایشان بعنوان سفیر ایران وارد امریكا شود یا مشابه این قضیه در مورد یاسر عرفات را داشتیم كه در یك نمونه آمریكا در مقطعی اجازه ورود او را به خاك امریكا جهت شركت در اجلاسی در سازمان ملل متحد نداد.
وی با طرح این سوال كه به لحاظ حقوقی با چه راهكاری مواجه هستیم و چه اقدام حقوقی را باید نسبت به تحریم ظریف از طرف امریكا متصور شد؟ اظهار داشت: به نظرم هم اكنون چهار اقدام حقوقی را باید مدنظر قرار دهیم. نكته اول این است كه اقدام امریكا نقض بند سوم دستور موقت صادره دیوان بین المللی دادگستری است، در خصوص اینكه هیچ دو دولتی نباید متوسل به اقدامی شود كه زمینه تشدید اختلاف بین دو دولت را فراهم آورد و بنظر می رسد حتما ایران می تواند اعتراض خودرا در دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) ثبت كند و عدم پایبندی امریكا به دستور موقت صادره از طرف دیوان بین المللی دادگستری را مورد تاكید قرار دهد.
این حقوقدان اشاره كرد: راهكار دیگر كه تابحال مورد توجه دولت ها قرار نگرفته و تاكنون دولت ها اهتمام نكرده اند نسبت به ساز و كارهای حقوق بشری كه در معاهدات حقوق بشری وجود دارد، مقابل هم طرح شكایت كنند، این است كه بطور كلی روی كاغذ این احتمال به قوت خودش باقی است كه ایران بتواند از چارچوب ساز و كار شكایت بین دولتی در مورد معاهدات حقوق بشری بعنوان نقض حقوق شهروندش شكایتی را مطرح كند.
وكیل افزود: راهكار دیگر به عهدنامه مودت بین ایران و امریكا در سال 1955 مربوط می شود، هر چند كه امریكا اعلام خروج از این عهدنامه كرده ولی از تاریخ اعلام خروج، ظرف یك سال خروج امریكا اثر اجرایی به خود می گیرد و بدین سان تا زمانی كه امریكا بعنوان عضو شناخته می شود متعهد به انجام تعهداتش است.
وی با اشاره به ماده 4 عهدنامه مودت كه اعمال هر گونه رفتار تبعیض امیز نسبت به اتباع دولت طرف مقابل را منع می كند، اظهار داشت: این اقدام امریكا می تواند بعنوان یك رفتار تبعیض آمیز مقابل یك تبعه ایرانی محسوب شود، بااینكه فارغ از اینكه وزیر امور خارجه دارای سمت رسمی است ولی می توان فقط او را بعنوان یك فرد قلمداد نماییم.
وكیل با اشاره به ماده 13 عهدنامه مودت، افزود: طبق این ماده باید هر یك از دولت ها شامل ایران و امریكا برمبنای عرف حقوق بین الملل عمومی معافیت ها و مصونیت های مقامات و صاحب منصبان خودشان را رعایت كنند؛ پس وزیر امور خارجه برمبنای عرف قطعی حقوق بین الملل دارای مصونیت هایی است و این اقدام ایالات متحده خصوصا با نگاه اینكه امریكا می كوشد با تحریم های خود سایر دولت ها را مجبور كند كه آنرا رعایت نمایند، می تواند كاملا به منزله نقض ماده 13 عهدنامه مودت باشد و در این صورت ایران این حق را دارد كه در دیوان بین المللی دادگستری در مورد نقض این عهدنامه به واسطه اقدام اخیر امریكا طرح شكایت كند.
وی تاكیدكرد: آخرین راهكار حقوقی می تواند شكایت برمبنای كنوانسیون 1961 روابط دیپلماتیك باشد كه تحریم امریكا مانع حسن انجام وظایف دیپلماتیك نماینده ایران است و چون نقض كنوانسیون شمرده می شود و ایران و امریكا عضو پروتكل الحاقی این كنوانسیون هستند پس امكان شكایت ایران در دیوان بین المللی دادگستری درباب نقض این كنوانسیون وجود دارد.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: مانورهایی كه امریكا می دهد و به تحریم برخی اشخاص شامل مقام معظم رهبری و وزیر امور خارجه و چند نهاد وابسته و... اقدام می كند، قرار نیست خاتمه یابد و ادامه دار است. اینها تلاش هایی است كه امریكا می خواهد زمینه را برای مذاكره با كشورمان فراهم آورد و ایران هم باید با ترتیبات حقوقی و ابتكار عمل های حقوقی بتواند در شرایط و جایگاهی قرار گیرد كه با دست بالایی پای میز مذاكره بنشیند البته اگر قرار باشد در آینده مذاكره ای صورت گیرد.
منبع: آی وكیل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب