كدخدایی مطرح كرد
تأثیر بررسی صلاحیت ها بر میزان مشاركت بسیار اندك است
سخنگوی شورای نگهبان اظهار داشت: بر طبق نظرسنجی هایی که مؤسسات دولتی داشته اند تأثیر آرای شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها بر میزان مشارکت بسیار اندک است.
به گزارش آی وکیل به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شورای نگهبان، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در گفتگویی با شبکه تلویزیونی پرس. تی. وی در پاسخ به سؤالی درباره بحث رد صلاحیت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری، اظهار داشت: ما در زمینه انتخاب ریاست جمهوری عبارت رد صلاحیت نداریم بلکه شورای نگهبان صلاحیت افراد واجد شرایط را احراز می کند؛ البته این نکته طبیعتاً به مفهوم این نیست که افرادی که صلاحیت آنها احراز نشده است، شرایط نامناسبی دارند یا صلاحیتی برای مسئولیت های دیگر ندارند.
وی اضافه کرد: اصل ۱۱۵ قانون اساسی شرایطی را مانند ایرانی الاصل بودن، رجل سیاسی- مذهبی، مدیر، مدبر و... برای نامزد انتخابات ریاست جمهوری ذکر کرده است؛ اعضای شورای نگهبان هم این شرایط را با مستندات پرونده انطباق می دهند و نهایتاً با انجام رأی گیری مخفی نفر یا نفرات واجد شرایط را اعلام می کنند. اما قانونگذار درباره بقیه افراد که شرایط کافی برای نامزدی انتخابات را ندارند، سکوت کرده و حکم دیگری را اعلام نکرده است که بخواهیم نسبت به آنها واژه رد صلاحیت را به کار گیریم.
کدخدایی اظهار داشت: قانون اساسی درباره انتخابات مجلس صراحتاً اعلام نموده که شورای نگهبان باید دلیلهای رد صلاحیت را بصورت محرمانه به داوطلبان اعلام نماییم که این کار انجام می شود. اما در زمینه انتخابات ریاست جمهوری ما مبنای رد صلاحیت نداریم، مثلاً فردی برای استخدام در یک شرکتی باید مدرک کارشناسی ارشد ارائه نماید. او باید مدرک خودرا ارائه کند اگر مدرکی ارائه نکرد به مفهوم این نیست که او نمی تواند در شرکت دیگری به کار گرفته شود. در زمینه انتخابات ریاست جمهوری هم شرایط همچنین است.
وی اضافه کرد: در اصل ۱۱۵ قانون اساسی به رجل سیاسی – مذهبی، مدیر، مدبر و... بعنوان شرایط داوطلبان ریاست جمهوری اشاره نموده است. افراد باید در اینباره دلیلهای مثبته خودرا ارائه نمایند تا شورای نگهبان آنها را با شرایط اصل ۱۱۵ قانون اساسی انطباق دهد و نظر خودرا اعلام نماید.
سخنگوی شورای نگهبان خاطرنشان کرد:، چون ما رد صلاحیت نداریم، قانونگذار هم هیچ مرحله ای را برای اعتراض در این بخش در نظر نگرفته است و طبیعتاً اعتراضی هم وجود ندارد. بررسی دوباره هم به هیچ وجه وجود ندارد.
به گفته کدخدایی طبق اصل صریح قانون اساسی رهبر انقلاب برمبنای اختیارات خود هر وقت لازم دانستند می توانند از آن در بحث بررسی صلاحیت ها استفاده کنند. اگر لازم شد آشکارا استفاده می شود و ما هم تبعیت می نماییم. اما الان هیچ اطلاعی در اینباره ندارم.
عضو حقوقدان شورای نگهبان درباره فرآیند رسیدگی به صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: پرونده نامزدهای انتخاباتی توسط کارشناسان تهیه شده و به شورای نگهبان ارائه می شود. در شورای نگهبان این پرونده مطالعه شده و تمامی جزییات بیان می شود. اگر افراد سوالی داشته باشند از کارشناسان یا مراجعی که گزارش دادند، می پرسند. بعضاً اگر لازم باشد- مانند این دوره از انتخابات- نامزدها را دعوت کرده و از آنها سوالاتی می شود
وی اضافه کرد: نهایتاً شورای نگهبان بصورت کتبی و البته مخفی نسبت به افراد رأی می دهد. شاید در بادی امر حس گردد که فرد رأی داشته باشد، ولی وقتی رأی مخفی گرفته می شود، مشخص شده که رأی ندارد. باید ۷ رأی از ۱۲ رأی را کسب کند. اگر آرا ۶ به ۶ باشد به این مفهوم است که رأی کافی ندارد. در این دوره تعدادی از افراد ۸ یا ۹ یا ۱۱ رأی داشته اند.
سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به اینکه برای تأیید صلاحیت افراد، فشاری به مفهوم اصلی آن بر شورای نگهبان صورت نمی گیرد، اضافه کرد: البته شاید در فضای مجازی اعتراض و انتقادی صورت گیرد و افرادی ممکنست نظرات خودرا بیان کنند، ولی شورای نگهبان باتوجه به ملاک های قانونی و مستندات پرونده درباره افراد تصمیم گیری می کند.
وی تصریح کرد: این که فردی عضو شورای نگهبان است و یکی از بستگان او داوطلب انتخابات شده، به صورتی استقلال شورای نگهبان را هم نشان می دهد؛ چونکه رأی شورای نگهبان به خاطر وجود او تغییری نمی کند که این مساله نشان از استقلال شورای نگهبان دارد.
کدخدایی با اشاره به اینکه شورای نگهبان برمبنای قانون اساسی سه وظیفه مهم بر عهده دارد، افزود: نخستین وظیفه نظارت تقنینی است که معمولاً درباره مصوبات مجلس شورای اعلام نظر می کند. معمولاً این وظیفه مستمر، جاری و یومیه است. وظیفه دیگر شورای نگهبان بر طبق اصل ۹۸ قانون اساسی، تفسیر قوانین است که هرگاه لازم باشد، انجام می شود. البته خیلی موارد آن اندک است. اما وظیفه سوم شورای نگهبان که از نظر سیاسی- اجتماعی مهمتر به نظر می آید و نمایندگان رسانه ها به آن توجه می کنند، بحث انتخابات است که طبق اصل ۹۹ قانون اساسی این شورا بر انتخابات خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری باید نظارت کند.
وی اضافه کرد: حجم کار شورای نگهبان از نظر انتخابات مجلس خیلی بیشتر و از نظر انتخابات ریاست جمهوری کمتر است. البته به علت اهمیت جایگاه ریاست جمهوری منجر به توجه بیشتر به عملکرد شورای نگهبان می شود.
عضو حقوقدان شورای نگهبان تصریح کرد: در ایران ۲ انتخاب میاندوره ای شامل انتخابات میاندوره ای مجلس خبرگان رهبری و میاندوره ای مجلس شورای اسلامی برگزار می گردد. البته در ایران انتخابات سراسری شوراهای شهر و روستا انجام می شود، ولی مسئولیت برگزاری آن با شورای نگهبان نیست.
وی ضمن اشاره به ترکیب اعضای شورای نگهبان اظهار داشت: درباره شورای نگهبان باید اظهار داشت که این شورا ۲ بخش دارد؛ بخش فقها که از طرف رهبر انقلاب انتخاب می شوند. دوره آنها هر ۶ سال یک دفعه است. بخش دوم حقوقدانان هستند که از طرف رییس قوه قضائیه به مجلس معرفی شده و مجلس از بین آنها ۶ نفر برای یک دوره ۶ ساله انتخاب می شوند. البته باید توجه داشت که از شروع فعالیت شورای نگهبان تاکنون، ۶ نفر به قید قرعه ظرف ۳ سال خارج شده اند و الان در هر ۳ سال یک دفعه این افراد – حقوقدانان یا فقها- تجدید می شوند. این طرح به این علت پیش بینی شده که هیچگاه شورای نگهبان تعطیل نشود. یعنی در هر دوره ای هر ۳ سال ۶ نفر تغییر می کنند و ۶ نفر دیگر ادامه می دهند و این روش به انتقال تجارب از میان گذشتگان به افراد جدید مؤثر است.
عضو حقوقدان شورای نگهبان اشاره کرد: بحث نظارت بر انتخابات یا مصوبات نهادهای قانونگذاری در همه دولت های دنیا وجود دارد. البته شکل آن فرق می کند. مثلاً دیوان عالی کشور آمریکا هم وظیفه نظارت بر مصوبات و هم وظیفه تفسیر قانون اساسی را دارد. در فرانسه شورای قانون اساسی تشکیل شده است که وظیفه نظارت بر انتخابات و مصوبات را دارد.
وی اضافه کرد: بدین سبب اصل نظارت در همه کشورها – اروپایی و آمریکا و غیر اروپایی- وجود دارد. اما شیوه ها بر طبق اقتضائات آن کشور تغییر می کند. ایران هم به استناد به اینکه قانون اساسی مبتنی بر پایه های دینی است، قسمتی از وظیفه شورای قانون اساسی ما این است که فقها مراقبت کنند مصوبات خلاف شرع وجود نداشته باشد. مجموعاً هم موظفند که مصوبات مغایر با قانون اساسی نباشد.
دکتر کدخدایی افزود: در زمینه انتخابات هم شرایطی که قانون یا قانون اساسی یا قانون انتخابات معین کرده است. شورای نگهبان مکلف است شرایط را با افراد بررسی کند و انطباق دهد و نتیجه را اعلام نماید.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح کرد: بدین سبب اصل نظارت در همه دنیا وجود دارد، شیوه ها متفاوت می باشد و جمهوری اسلامی هم به استناد قانون اساسی این شیوه را برگزیده است. همه نظام ها در این سه بخش تقنین و اجرا همه با شکل های متفاوت دارند. مثلاً تعدادی از کشورها دو مجلسی دارند.
وی اضافه کرد: شورای نگهبان به هر حال باید به وضعیت افراد توجه کند. در شورای نگهبان وضعیت افراد برای هر دوره ای بصورت مجزا سنجیده می شود. نمی توانیم بگوییم کسی که وضعیت وی در دوره گذشته سنجیده شده است، همچنان وضعیت او باقی است یا کسی که صلاحیت او قبلاً رد شده این حالت باقی است. چون ممکنست مدارک و مستنداتی ارائه شود که بر طبق آن مستندات پرونده رأی اعضا هم متفاوت باشد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان اظهار داشت: نکته دیگر اینکه پس از بررسی وضعیت افراد، درباره آنها رای گیری می شود. مثلاً حقوقدانان عضو شورای نگهبان باید از مجلس شورای اسلامی رأی کسب کنند. شاید مجلس به فردی رأی نداد. مانند اینکه به بنده در ۲ دوره رأی نداد. آیا این به مفهوم این است که بنده در هیچ کجا نمی توانم مسئولیتی را بپذیرم. آیا صلاحیت هیچ مسئولیت دیگری را ندارم؟ خیر. تنها گفته که به بنده رأی نمی دهد. رأی نمایندگان مجلس بر طبق شناخت آنها از افراد، یا نظری اعلام می شود و مؤلفه های دیگر رأی می دهند.
وی اضافه کرد: در شورای نگهبان هم پس از بررسی پرونده ها، نیاز به حداقل ۷ رأی است. اگر این ۷ رأی نباشد نمی توان اعلام نمود که فلان فرد احراز صلاحیت شده یا احراز صلاحیت نشده است. ملاک نهایی تعداد آرایی است که اعضای شورای نگهبان اعلام می کنند.
کدخدایی تغییر آرای اعضای شورای نگهبان را امری کاملاً طبیعی و عقلانی دانست و اظهار داشت: در مجلس شورای اسلامی هم می تواند باشد. مثلاً مجلس در دوره دهم یک رأی می دهد و در دوره یازدهم رأی او تغییر می کند. در شورای نگهبان هم وقتی اعضا تغییر کنند، رأی متفاوتی دارند. طبعاً ممکنست که نظری که بنده دارم عضو جدید نپذیرد که طبیعتاً رأی منفی می شود.
سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به اینکه تنها رهبر انقلاب می تواند از اختیارات اصل ۵۷ قانون اساسی استفاده نماید، اضافه کرد: ورود رهبر انقلاب به پرونده صلاحیت افراد رویه خاصی هم ندارد. ممکنست فردی نامه بنویسد، ممکنست که کارشناسان نظر دهند و ممکنست که خود ایشان نظری داشته باشند.
کدخدایی با ابراز امیدواری نسبت به مشارکت حداکثری مردم در روز ۲۸ خرداد ماه اظهار داشت: البته بر طبق نظرسنجی هایی که مؤسسات دولتی داشته اند تأثیر آرای شورای نگهبان در بررسی صلاحیت ها بر میزان مشارکت بسیار اندک است. عوامل موثر بر میزان مشارکت بیشتر شرایط اقتصادی و معیشتی است تا اینکه بحث های سیاسی و اجتماعی باشد. شورای نگهبان بر طبق قانون اساسی موظف است که شرایط افراد را احراز کند. اگر فردی شرایط را ندارد، مقصر شورای نگهبان نیست. شورای نگهبان باید بر طبق معیارهای قانونی نظر خودرا اعلام نماید و اعلام نظر شورای نگهبان هم معتبر است. البته میزان تاثیرگذاری نظر شورای نگهبان بسیار اندک خواهد بود.
وی در آخر تصریح کرد: مشارکت گسترده مردم مطلوب نظر همه مسئولان و ارگان ها است و رهبر انقلاب هم در اینباره تاکید کرده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب